Od 1 czerwca jesteśmy lepiej chronieni przed oszustami. Możemy bezpłatnie zastrzec swój numer PESEL, a firmy i instytucje będą zobowiązane do sprawdzenia jego statusu m.in. przed zawarciem umowy pożyczki. Zastrzeżony PESEL może nam jednak uniemożliwić przeprowadzenie niektórych transakcji.
Numer PESEL możemy zastrzec bezpłatnie w aplikacji mObywatel albo w urzędzie. Od 1 czerwca 2024 roku firmy i instytucje są zobowiązane do sprawdzenia statusu numeru PESEL, zanim udzielą nam kredytu lub sfinansują zakupy na raty.
Przed czym chroni nas zastrzeżenie numeru PESEL?
Jeśli nasz numer PESEL jest zastrzeżony, do bez ponownego odblokowania nie będziemy mogli:
- założyć rachunku bankowego,
- wziąć pożyczki, kredytu ani zrobić zakupów na raty,
- uzyskać kopii karty SIM do telefonu,
- wypłacić w placówce bankowej większej kwoty gotówki,
- podpisać umowy notarialnej dotyczącej zakupu lub sprzedaży nieruchomości.
Żadna nieuprawniona osoba nie będzie mogła otrzymać pożyczki na nasze dane, co często zdarzało się wcześniej. Pożyczkodawca będzie pociągnięty do odpowiedzialności, jeśli udzieli kredytu, mimo że PESEL figurował w rejestrze jako zastrzeżony.
Zastrzeżenie numeru PESEL chroni nas przed finansowymi skutkami kradzieży tożsamości, do której może dojść np. w przypadku gdy utracimy nasze dokumenty, lub oszuści w inny sposób poznają nasze dane osobowe.
Zastrzeżenie numeru PESEL nie ma wpływu na większość czynności, jakie wykonujemy, posługując się nim lub dowodem osobistym. Mimo zastrzeżonego PESEL-u bez ograniczeń będziemy mogli:
- załatwiać sprawy urzędowe,
- korzystać z publicznej opieki medycznej,
- korzystać z profilu zaufanego,
- brać udział w wyborach,
- przekraczać granicę państwa posługując się dowodem osobistym,
- wykonywać różne czynności służbowe i korzystać z usług.
Zarządzenie statusem numeru PESEL w aplikacji mObywatel
Dla naszego bezpieczeństwa eksperci zalecają, żeby PESEL był cały czas zastrzeżony. Jeśli będziemy mieli potrzebę, to za pomocą aplikacji mObywatel możemy łatwo zmienić jego status. Możemy cofnąć zastrzeżenie bezterminowo lub z datę ponownego zastrzeżenia. W aplikacji znajdziemy też informacje, jakie firmy sprawdzały status naszego numeru i dlaczego.
Zastrzeżony PESEL a zakup mieszkania
Notariusz jest zobowiązany do sprawdzenia statusu numeru PESEL i jeśli figuruje on jako zastrzeżony, to nie może dokonać on żadnych czynności związanych z zakupem, sprzedażą, czy obciążeniem nieruchomości, udziałów w nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego.
Notariusz będzie mógł sprawdzić PESEL i odmówić przeprowadzenia czynności także w przypadku innych często realizowanych u notariusza działań takich jak poświadczenie dziedziczenia, umowa przedwstępna czy umowa majątkowa małżeńska.
Jeśli wcześniej zastrzegliśmy swój numer PESEL, to przed wizytą u notariusza powinniśmy go odblokować. Najprostszym i najszybszym rozwiązaniem będzie zarządzanie nim przez aplikację mObywatel. Po sprawdzeniu danych przez notariusza i podpisaniu umowy powinniśmy ponownie zastrzec numer, aby być dalej chronionym przed oszustami.
